Samen bouwen aan toekomstbestendige bedrijventerreinen
Samen bouwen aan toekomstbestendige bedrijventerreinen
Bedrijventerreinen kunnen een substantiële bijdrage leveren aan de doelstellingen voor de energietransitie, klimaatadaptatie en circulariteit. Overheden, ondernemersverenigingen en onderwijsinstellingen ondersteunen deze verduurzaming in de regio Arnhem – Nijmegen.
“De bedrijventerreinen van de (nabije) toekomst zullen fundamenteel anders zijn”, opent Chris Lorist. Hij is projectleider bij VNO-NCW Midden en aanjager van de aanpak rond het organiseren van ondernemers op bedrijventerreinen rond het thema duurzaamheid. “De terreinen van de toekomst zullen een afspiegeling zijn van de wensen van generatie Z wat betreft werkomgeving en werkbeleving. De werkomgeving wordt een ontmoetingsplek met gezamenlijke voorzieningen als energievoorziening en lunch- en sportfaciliteiten. Ook landschappelijke inpassing, aansluitend bij de ambities van de Groene Metropoolregio Arnhem – Nijmegen, is er onderdeel van.”
Structureel samenwerken
Voor dit stadium wordt bereikt is er echter werk aan de winkel. Zo zijn er grote verschillen tussen de bedrijventerreinen in de regio Arnhem – Nijmegen. Het type bedrijven verschilt en dat geldt ook voor de organisatiegraad van de bedrijven op het terrein en van het parkmanagement. Er zijn beginners en gevorderden. De marsroute is evenwel helder.
Directeur van The Economic Board Jan van Dellen: “Bedrijventerreinen kunnen substantieel bijdragen aan het realiseren van de duurzaamheidsdoelstellingen op het gebied van de energietransitie, circulariteit en klimaatadaptatie. Het blijkt voor bedrijven zelf echter lastig om daar handen en voeten aan te geven. Daar willen we verandering in brengen met projecten die het organiserend vermogen verbeteren. Concreet: we willen dat de samenwerking en de organisatie op de terreinen structureel goed op orde is. Maar ook dat ze van elkaar kunnen leren.”
Elkaar helpen
In de Regio Deal voor de regio Arnhem-Nijmegen – Gezonde groene groei zijn afspraken gemaakt om de kwaliteit van leven, wonen en werken van inwoners en ondernemers in de regio Arnhem-Nijmegen te verbeteren. “Deze afspraken tussen de 18 gemeenten in de regio zijn een goed handvat om tot concrete invulling te komen”, zegt Nermina Kundić, wethouder Onderwijs en Jeugd, Duurzame Mobiliteit en Economie in Arnhem. “Afgeleid van de Regio Deal sluiten we Green Deals met bedrijventerreinen. Dat hebben we in Arnhem bijvoorbeeld gedaan met kantorenpark Gelderse Poort, bedrijventerrein IJsseloord 1 en Nieuwe Haven. De insteek is dat gemeenten, bedrijven en ondernemersorganisaties elkaar helpen met vraagstukken rond duurzaamheid. Ook HAN University of Applied Sciences participeert door het in kaart brengen van vraagstukken en het onderzoeken van oplossingen.”
Smart Energy Hubs
Bij verduurzaming grijpt veel ineen, om focus te behouden ligt de nadruk op de energietransitie. Lorist: “We moeten de slagkracht van alle belanghebbenden kanaliseren. Bedrijven zijn gewend met elkaar te concurreren. Nu moeten ze gaan samenwerken. Bedenk ook dat elk bedrijventerrein divers is wat betreft samenstelling en activiteiten. Er is op ieder vlak permanent beweging. Er komen nieuwe bedrijven, er verhuizen bedrijven, bedrijven breiden uit, bedrijfsprocessen worden heringericht.”
Wat betreft de energietransitie is een aantal zogeheten Smart Energy Hubs aangewezen, bijvoorbeeld: TPN-West in Nijmegen, bedrijventerrein De Aam in Elst en Synergiepark InnoFase in Duiven. Het zijn ‘living labs’ waar wordt gewerkt aan het realiseren van stabiele maar flexibele energiesystemen. Hierbij gaat het om het gebruik van het bestaande stroomnet plus lokale, duurzame alternatieven voor energieopwekking, -opslag en -gebruik. Omdat die alternatieven – wind, zon, water en biomassa – instabiel zijn, is het belangrijk in het energiegebruik een balans te vinden in aanbod en vraag. Dat kan door slimme verdeelsleutels en door lokale opslag van energie (in accu’s), maar het is een ingewikkelde megaklus.
Blauwdruk
“Doel is dat de voorlopers in de energietransitie een voorbeeld en blauwdruk zijn voor andere bedrijventerreinen”, merkt Van Dellen op. “We moeten vooral niet steeds opnieuw zelf het wiel willen uitvinden, maar kennis delen. Hier hebben onderzoek en onderwijs een belangrijke rol als aanjager en ondersteuner. Zo doen bijvoorbeeld studenten Industrieel Product Ontwerpen, Elektrotechniek en Embedded Systems Engineering van de HAN onderzoek naar mogelijkheden voor technische inpassing van zonnestroom op TPN-West. Die kennis kunnen we ook elders benutten.”
“Het is vooral zaak realistisch te zijn”, vindt Kundić. “We moeten vooral pragmatisch te werk gaan, want de materie is voor bedrijven heel ingewikkeld. Oplossingen voor vragen van deze omvang vergen tijd. De eerste programma’s, waar we al ongeveer zes jaar aan werken, gaan nu concreet van start. Dankzij de Regio Deal hebben we daarvoor de financiële armslag. Maar naast de financiële middelen zijn ons gedrag en onze betrokkenheid bepalend zijn voor het tempo waarin we de systeemomslag realiseren. Samen resultaten boeken helpt daarbij enorm.”