Lifeport Cool Lab onderzoekt groene interventies
Het klimaat verandert, het wordt steeds warmer, en dat merken we ook in de stedelijke openbare ruimte. Om verkoeling te brengen voor de bewoners van straten en pleinen is actie nodig.
In het Lifeport Cool Lab (LCL) onderzoeken vijf gemeenten samen met opleiders HAN, Van Hall Larenstein en Yuverta welke methodes daarvoor het meest geschikt zijn. Op zes locaties testen onderzoekers verschillende klimaatadaptaties, zogenoemde groene interventies.
Wat werkt nu echt?
Programmamanager van The Economic Board Ruth Klein vertelt over het lab. “Hittestress bestrijden, iedereen denkt wel te weten hoe het moet, je zet daar een boom neer. Maar de praktijk is toch weerbarstiger. Soms worden dingen gedaan die toch niet het gewenste effect hebben. Het mooiste aan dit project vind ik: het kan een bijdrage leveren door het vinden van oplossingen met het meeste effect.”
Schaduwroutes en groene corridors
Wat voor soort pilots gaan er lopen binnen Lifeport Cool Lab?
In Arnhem-Oost gaat een onderzoek van start naar schaduwroutes, zodat je van de ene kant van de wijk naar de andere kant kan lopen door de schaduw. Welke bomen zijn daarvoor het meest geschikt? En welke wegen zijn het meest geschikt? Het Cool Lab onderzoekt, test en meet het effect van deze mogelijkheid om hitte te verminderen.
In Nijmegen gaat het om een uitbreiding van de Groene Corridor, ten zuiden van de Graafseweg, zodat meer mensen snel toegang tot groen hebben. Zo loop je straks hopelijk vanuit Bottendaal via een groene route naar het station.
Verschillende invalshoeken
Elke pilot onderzoekt een eigen specifieke invalshoek. Het kan gaan over hoe je het grootste koelte-effect bereikt, maar ook bijvoorbeeld over hoe je omwonenden of reizigers betrekt bij de vergroening en of ze tevreden zijn met de uitkomst.
Zo gaat in Heteren een onderzoek van start naar een combinatie van groenaanplant voor biodiversiteit, een pluktuin en de opvang van regenwater. De bewoners praten mee en achteraf wordt geëvalueerd wat het effect is van de pilot op welzijn en leefbaarheid in de buurt.
Build4Health
Er wordt gekeken naar een samenwerking met andere projecten, om bijvoorbeeld ook vanuit medische hoek te bestuderen wat hittestress doet met mensen en of de pilotprojecten hierbij helpen. Hiervoor kunnen Radboudumc en Radboud Universiteit aanhaken bij de geplande pilots.
Dat zou goed passen binnen het project Build4Health, dat onderzoekt hoe de factor gezondheid meegenomen kan worden in het ontwerp van openbare ruimte en gebouwen. Met meetapparaatjes en vragenlijsten kan dan gemonitord worden hoeveel effect de vergroening fysiek heeft op mensen.
Klein: “Die combinatie met Build4Health vind ik een hele interessante omdat vergroening vaak een sluitpost is bij stedelijke planning. Een van de hartenkreten van BFH is om het dat niet te laten zijn. Al is het maar dat je dan vaak achteraf toch moet repareren, alsnog groen invoegen.”
Zes pilots en een leerproject met uitkomsten voor alle regiogemeenten
De zes pilots vinden plaats in Arnhem (naast de schaduwroutes ook een pilot met een zorginstelling), Nijmegen, Malden, Heteren en Westervoort.
Het zevende project binnen het Lifeport Cool Lab zorgt ervoor dat belangrijke uitkomsten worden verzameld en weer verspreid. De HAN coördineert daarom dit lab en zorgt onder meer via een publicatie en een congres dat ook andere gemeenten er gebruik van kunnen maken.
Over Lifeport Cool Lab
Wie is wie
Jan Luijten is strateeg Slimme Duurzaamheid bij The Economic Board en speerpuntcoördinator Water en Klimaatadaptatie bij de Groene Metropool Regio. Hij is voorzitter van de Helixgroep Slimme Duurzaamheid. Binnen deze helixgroep ontstond het plan voor het Lifeport Cool Lab.
Programmamanager Ruth Klein van The Economic Board adviseerde bij het opstellen van het plan, qua inhoud, begroting en timing.
Gerd-Jan Oud is beleidsmedewerker en docent aan de HAN en is trekker van het LCL. Hij coördineert het overkoepelende onderzoeksproject vanuit de HAN, zorgt voor afstemming met alle projectpartners en stuurt op de resultaten.
Financiering
De locaties van de pilotprojecten en de HAN financieren het Lifeport Cool Lab voor de helft. Voor het project wordt aanvullende financiering aangevraagd via de Regio Deal.
Het convenant Regio Deal wordt dit najaar getekend door alle betrokken bestuurders, inclusief ministers. Vanaf januari kunnen projecten binnen de Regio Deal starten.
Over Lifeport Circular Lab
Lifeport Circular Lab is een zogenoemde helixgroep (waarin overheid, onderwijs en ondernemers zitten), met Jan Luijten als strateeg en coördinator.
Dit lab werkt aan drie lijnen:
- Klimaatadaptatie, water, bodem, vergroening
- Circulaire bouw
- Circulaire economie
De eerste lijn: Klimaatadaptatie, water, bodem en vergroening, behelst een aantal projecten, waaronder Lifeport Cool Lab.